سرطان معده ( gastric cancer)‏ نوعی سرطان است و شایع‌ترین فرم آن، آدنوکارسینوم یا سرطان غددی در معده است.

به گزارش باشگاه خبرنگاران؛سایر فرم‌های کمتر شایع سرطان معده، شامل لنفوما (سرطان درگیر کنندهٔ سیستم لنفاوی) و سارکوما (سرطان بافت هم‌بند مانند عضله، چربی یا عروق خونی) است.سرطان معده سالیانه باعث مرگ حدود یک میلیون نفر در سرتاسر جهان می‌شود.

اهمیت بیماری
این بیماری باعث مرگ افراد بسیاری در سرتاسر جهان می‌شود و شیوع این بیماری در مردان دوبرابر زنان است  و چهارمین سرطان شایع در جهان محسوب می‌گردد.این سرطان در افرادی با گروه خونی A شایعتر است. پسماندهای سلولهای جنینی در مری و یک سوم فوقانی معده عاملی برای ابتلا به سرطان معده است. بقایای سلولهای جنینی قابلیت سرطانی شدن را دارند که با بررسی ها و تست های تشخیصی معمول، رادیوگرافی و سی. تی. اسکن قابل شناسایی نیستند.

سرطان معده در مردان پس از سرطان ریه شایعترین سرطان است علائم و نشانه های اولیه سرطان معده  مشابه ناراحتیهای گوارشی است به طوریکه افراد سعی دارند با پرهیز غذایی و درمان خودسرانه بهبود پیدا کنند. کاهش وزن و بی‌اشتهایی علامت مهمی در تشخیص سرطان معده است. در مراحل اولیه ناراحتیهای گوارشی چون تهوع، بی اشتهایی، کاهش وزن، درد ملایم و متناوب و در مراحل پیشرفته وجود خون در مدفوع و مدفوع سیاه رنگ(ملنا) و در مراحل پیشرفته تر استفراغ خونی بروز می کند.

افزایش اسید معده، استعمال دخانیات، مصرف غذاهای نمک سود شده و دودی، افزایش مصرف غذاهای سرخ کردنی همگی از عوامل پرخطر برای ابتلاء به سرطان معده هستند. آندوسکوپی و رادیوگرافی معده از راههای تشخیص سرطان معده هستند. در زخمهای معده احتمال سرطانی شدن وجود دارد از این رو چنانچه زخم معده ای پس از 3 ماه دارو درمانی به درمان پاسخ ندهد اندیکاسیونی برای جراحی معده است. افراد با کوچکترین علامت در تغییر وضعیت مزاج، دفع، بی اشتهایی، تهوع و کاهش وزن باید برای بررسیهای بیشتر به پزشک متخصص مراجعه کنند.

سرطان معده و علائم آن
درد در ناحیه شکم (قسمت فوقانی، میانی شکم و اپی گاستریک) و احساس توده در شکم ( که از علایم دیررس و پیشرفته این بیماری می باشد)، احساس خستگی و ضعف و بی حالی که می تواند این علایم ثانویه ی کم خونی باشد. همچنین بی اشتهایی، به ویژه بی اشتهایی به غذاهای گوشتی و کاهش وزن که گاهی با اتساع شکم و آسیت (جمع شدن آب در شکم) همراه می شود. ممکن است همراه با توده باشد که دراین صورت می تواند باعث انسداد روده گردد. گاهی نیز بیماران با علایم متاستاتیک به پزشک مراجعه می کنند مانند درگیری غدد لنفاوی ناحیه گردن که باعث بزرگی در این ناحیه می شود و یا علایم دیگر متاستاز مانند زردی و برآمدگی شکم که نشانه درگیری کبد است.

نشانه‌هاي بيماري
از علائم شايع سرطان معده مي‌توان به كاهش اشتها، كاهش وزن، كم‌خوني، ‌درد معده، علائم مبهم سوء‌هاضمه مانند آروغ زدن، استفراغ‌ خوني،‌ ‌احساس پري معده حتي پس از خوردن مقادير اندك غذا، مدفوع‌ سياه،‌ تهوع و استفراغ، درد بالاي‌ شكم‌، سوزش سردل و علائم شبيه به زخم معده اشاره كرد.

درمان
در مراحل ابتدايي، جراحي و برداشتن تومور اوليه مي‌تواند موثر باشد. زماني كه سرطان گسترش يافته باشد مي‌توان براي جلوگيري از خونريزي‌هاي طولاني و انسداد معده از روش جراحي استفاده كرد. شيمي‌درماني نيز ممكن است در افرادي كه سرطان در آنها گسترش يافته باشد، استفاده شود و موثر باشد.

استفاده از راديوتراپي بخصوص همراه با شيمي‌درماني ممكن است برحسب صلاحديد پزشك استفاده شود. با وجود اين كه شانس معالجه اين بيماري در مراحل پيشرفته كم است بايد توجه داشت كه هيچ كس نمي‌تواند ميزان بهبودي و پاسخ هر فرد را به درمان به طور دقيق پيش‌بيني كند چراكه نوع سرطان و نحوه پاسخ بدن به درمان هر فرد به فرد ديگر مي‌تواند متفاوت باشد. در اين بين حالات روحي و رواني مناسب مي‌تواند در درمان بسيار موثر باشد.

پيشگيري
- از كشيدن سيگار خودداري كنيد
- رژيم‌هاي غذايي شامل غذاهاي دودي، گوشتي و نمك اندود را كمتر مصرف كنيد
- به‌ علائم‌ سوءهاضمه‌ كه‌ بيش‌ از چند روز طول‌ بكشند، ‌توجه‌ كنيد
- رژيم‌ غذايي‌ مغذي‌ و متعادل‌ را استفاده‌ كنيد
- در صورت لزوم آزمايش‌هاي‌ سالانه‌ غربالگري‌ را كه‌ توسط‌ پزشك‌ توصيه‌ شده‌ انجام‌ دهيد
- استفاده از ماهي و سبزيجات تازه محتوي ويتامينA و C را كه احتمال ابتلا به سرطان معده را كاهش مي‌دهند فراموش نكنيد
-گوشت قرمز را به اندازه مصرف كنيد. استفاده از گوشت قرمز بيش از 13 بار در هفته احتمال سرطان معده را 2 برابر مي‌كند بخصوص اگر گوشت به صورت كبابي، پخته شود
-مصرف نمك وغذاهاي سرخ كرده را بسيار محدود كنيد و براي پخت غذا از روش‌هايي نظير بخارپز كردن و پخت در ماكروويو استفاده كنيد
- از مواد غذايي حاوي آنتي‌اكسيدان نظير كلم بروكلي، هويج و گوجه فرنگي استفاده كنيد
- مصرف پياز و سير، خطر سرطان معده را كاهش مي‌دهد.

عوامل سرطان ساز معده کدام است؟
مصرف زیاد و طولانی مدت غذاهای کنسرو شده، غذاهای دودی، غذاهایی که مواد نگهدارنده دارند و نیز غذاهای مانده از عوامل زمینه ساز سرطان معده هستند. پس از مصرف غذاهای بیرون و آماده تا حد ممکن پرهیز کنید.

سرطان معده بیشتر در چه افرادی دیده می شود و آیا ژنتیک نیز تأثیر دارد؟
سرطان معده بیشتر در افراد میانسال و مسن دیده می شود و در آقایان بیشتر از خانم ها دیده می شود. سابقه عفونت های هلیکو باکتر پیلوری می تواند علت مهمی در ابتلا این بیماری باشد و همچنین زمینه ژنتیک نیز می تواند سبب ایجاد سرطان در افراد جوان و میانسال باشد. این سرطان ممکن است همراه سرطان هایی مانند سرطان کلیه، مغز و پوست نیز دیده شود.